آب مایه حیات است. این جمله را بسیار شنیده ایم. اما همیشه آب مناسب و قابل شرب در دسترس انسان نیست. بدین منظور استفاده از یک سری وسیله های خاص مانند سختی گیر موجب می شود آب در دسترس را قابل استفاده نماییم. از جمله مشکلات موجود در برخی از آب ها وجود سختی است. استفاده از سختی گیر رزینی و انواع دیگر سختی گیرها این مشکل را برطرف خواهند کرد. بنابراین در طول این محتوا ما قصد داریم به برخی از سوالات که در ادامه ذکر می شوند پاسخ دهیم.
- سختی آب چیست؟ 
-سختی گیر رزینی چیست؟
- سختی گیر رزینی چه ویژگی هایی دارد؟
- اجزای اصل سختی گیر رزینی کدامند؟
- انواع دسته بندی سختی گیرها
- مزیت های استفاده از سختی گیر رزینی
سختی آب چیست؟
برای پاسخ به این سوال باید ذکر کنیم املاح و مواد معدنی متفاوتی در آّب وجود دارد. دو عنصر کلسیم و منیزیم وقتی بیش از حد استاندارد در آب موجود باشند سختی آب را ایجاد می کنند. در واقع این دو عنصر موجب تشکیل کربنات کلسیم و کربنات منیزیم خواهند شد. این دو ترکیب در جداره لوله ها و دیگر تجهیزات موتورخانه رسوب کرده و مشکلات عدیده ای را ایجاد می کنند. یکی از روش های برطرف کردن این مشکل استفاده از سختی گیر رزینی است.
سختی گیر رزینی چیست؟
ما در پاراگراف بالا اشاره کردیم یکی از روش های برطرف کردن سختی آب استفاده از سختی گیر رزینی است. به طور کلی سختی گیرها به کمک یون سدیم و دیگر روش های مغناطیسی و الکترونیکی منیزیم و کلسیم موجود در آب را جایگزین می کنند. با جایگزین شدن این دو ماده از سختی آب کاسته می شود و در نتیجه فرایند سختی گیری آب انجام می شود. اگر بخواهیم به زبان ساده تر بیان کنیم سختی گیر آب چه وظیفه ای دارد می توانیم این طور ذکر کنیم. سختی گیرها آهک و گچ موجود در آب را رسوب داده و جدا می کنند. در پایان فرایند سختی گیری آب نرم و قابل شرب در اختیار کاربر قرار می گیرد.
سختی گیر رزینی چه ویژگی هایی دارد؟
سختی گیر رزینی حاوی رزین فعال است. به کمک رزین موجود در این سختی گیر فرایند تبادل یونی انجام می شود. در این فرایند یون سدیم جایگزین یون های کلسیم و منیزیم موجود در آب خواهد شد. بر این اساس می توان گفت فرایند تبادل یونی یک فرایند شیمیایی است که موجب تغییرات شیمیایی در آب می شوند. در اثر عمل سختی گیری آب از تشکیل نمک های کربناته جلوگیری می شود. منظور از نمک های کربناته کلسیم کربنات و منیزیم کربنات است. در پایان فرایند سختی گیری از آب در سختی گیر رزینی سدیم کربنات تشکیل شده رسوب می شود و از میزان رزین موجود در دستگاه کاسته می شود. به همین دلیل مدتی پس از استفاده از سختی گیرنیاز است برای احیای رزین اقدام نمود.
برای احیای رزین موجود در سختی گیر رزینی کافی است غلظت بالایی از سدیم را وارد مخزن اصلی سختی گیر کرد. وارد کردن سدیم غلیظ به سختی گیربه صورت دستی امکان پذیر است. البته این کار به صورت اتوماتیک نیز انجام می شود. به طور کلی دستی یا اتوماتیک احیا کردن رزین موجود در سختی گیر رزینی بسته به نوع شیر کنترلی سختی گیر دارد.
اجزای اصل سختی گیر رزینی کدامند؟
در این قسمت از محتوا می خواهیم به طور مختصر به معرفی اجزای سختی گیر رزینی بپردازیم. به طور کلی این سختی گیراز سه قسمت مهم و اصلی تشکیل شده است. این سه قسمت شامل موارد زیر می باشند.
- مخزن برای نگهداری رزین
- مخزن برای نگهداری نمک
- شیر کنترلی دستگاه
شیر کنترلی تعبیه شده در سختی گیر رزینی میزان آب ورودی به دستگاه را تحت کنترل دارد. آب از طریق شیر ورودی وارد سختی گیر شده و پس از سختی گیری از طریق شیر خروجی از دستگاه خارج می شود. مخزنی که برای نگهداری نمک مورد استفاده قرار می گیرد معمولا از جنس پلی اتیلن می باشد. در این مخزن معمولا محلول غلیظی از آب و نمک را نگهداری می کنند. این محلول برای احیای رزین موجود در سختی گیراستفاده می شود. مخزن اصلی دستگاه حاوی رزین است. آب از طریق شیر ورودی وارد این مخزن می شود و طی فرایند تبادل یونی سختی گیری خواهد شد.
انواع دسته بندی سختی گیرها
ما در بالا به صورت مختصر در خصوص این که سختی آب چیست و چگونه برطرف می شود توضیحاتی ارائه دادیم. همچنین در مورد نحوه عملکرد سختی گیر رزینی نیز مطالبی ذکر کردیم. با توجه به آن چه در بالا بیان شد اکنون می توانیم انواع دسته بندی های سختی گیر را ذکر کنیم و توضیحاتی اجمالی در مورد آن ها بیان کنیم. بر این اساس سه نوع دسته بندی برای سختی گیرها وجود دارد.
- تقسیم بندی سختی گیرها بر اساس عملکرد
- تقسیم بندی سختی گیرها بر اساس شیر کنترل
- تقسیم بندی سختی گیرها بر اساس جنس بدنه
با توجه به نحوه عملکرد سختی گیرها آن ها را به سه دسته تقسیم می کنند. این سه دسته شامل سختی گیر رزینی، سختی گیر مغناطیسی و سختی گیر الکترو مغناطیسی می باشند. با توجه به نوع شیر کنترل تعبیه شده بر روی سختی گیر آن ها را در دو دسته جای می دهند. این دو دسته را با نام سختی گیر اتوماتیک و سختی گیر نیمه اتوماتیک معرفی می کنند. در آخرین تقسیم بندی که بر اساس جنس بدنه دستگاه انجام می گیرد، سختی گیرها را در سه دسته جای می دهند. این سه دسته شامل سختی گیر فلزی، سختی گیر FRP و سختی گیر استیل می باشند.
استفاده از سختی گیر رزینی FRP رواج بیشتری دارد. این سختی گیر مقاومت دمایی و شیمیایی بالایی دارد. همچنین سبک وزن بوده و اندازه کوچکتری نسبت به نوع فلزی دارد. سختی گیر FRP تعویض، نصب و جابجایی آسان تری نسبت به انواع دیگر دارد. با توجه به ویژگی هایی که برای این سختی گیر ذکر شده است نگهداری و تعمیر آن آسوده تر می باشد.
مزیت های استفاده از سختی گیر رزینی
در صورتی که برای رفع سختی آب از سختی گیر رزینی استفاده کنید از مزیت های بی شمار بهره مند خواهید شد. در ادامه برخی از مهمترین مزیت های این سختی گیر را ذکر خواهیم کرد. استفاده از این سختی گیر موجب کاهش هزینه های ناشی از تعمیر و نگهداری لوله ها و دیگر تجهیزات موتورخانه می شود. بنابراین از نظر اقتصادی مقرون به صرفه و پر فایده است. آب تصفیه شده توسط این سختی گیربرای شست و شو با صابون بهتر بوده و کف بیشتری تولید می کند. همچنین موجب افزایش دوام و طول عمر وسیله های مورد استفاده در منزل نظیر ماشین ظرفشویی و لباسشویی می گردد.